4K Ultra HD, vaak afgekort tot ‘4K’ is voor veel apparaten dé nieuwe standaard in beeldschermresolutie, oftewel een maat voor de scherpte van het beeld. Daarnaast biedt de Ultra HD standaard ruimte voor een groter kleurbereik, meer bit kleurdiepte en meer detail in donker en feller wit (HDR).
Let op: de term “Ultra HD” heeft vooral betrekking op de HDR ondersteuning. Het is namelijk toegestaan dat fabrikanten producten met slechts Full HD resolutie én HDR óók als Ultra HD labelen.
Verschil 4K Ultra HD en Full HD
De termen Ultra HD en 4K betekenen praktisch gezien hetzelfde namelijk
4x zo veel pixels als Full HD:
Full HD | = | 1920 x 1080 pixels |
4K Ultra HD | = | 3840 x 2160 pixels |
Op deze site vind je de laatste stand van zaken en/of best beoordeelde:
Content & gaming in 4K
Veel gestelde vragen:
Wanneer heeft 4K resolutie zin?
- Een 4K televisie met Ultra HD resolutie heeft in het algemeen pas echt zin vanaf 60″. Je moet dan wel ook nog redelijk dicht bij de tv gaan zitten. Voor 4K monitors is er sneller een voordeel, deze bevinden zich doorgaans dichter bij de ogen.
In de grafiek kun je aflezen vanaf welke beeldschermmaat / welke kijkafstand het voordeel van een 4K resolutie overduidelijk zichtbaar zal zijn. Voor veel mensen is de extra scherpte nog eerder waarneembaar. Deze interpretatie is uiteraard wel subjectief en kan van persoon tot persoon verschillen.
Wat is het verschil tussen Ultra HD, 4K en Cinema 4K?
Ultra HD
De definitie ‘Ultra HD’ is een overkoepelende term waaronder alle resoluties met minimaal 3840 x 2160 pixels en een verhouding van 16:9 of breder vallen. Onder meer de 4K Ultra HD (2160p) en 8K Ultra HD (4320p) resoluties, met een beeldverhouding van 16:9 vallen hier dus onder. De 4K Ultra HD wordt veelal gezien als de opvolger van Full HD (=4x zoveel pixels).
4K
4K Ultra HD of 2160p = 3840 x 2160 pixels = 8,3 MP
2160p staat voor 4x Full HD (1920×1080 = 2,1 MP). Op deze manier blijft de verhouding van 1080p (16:9) intact. Vrijwel alle consumenten elektronica met het label 4K betreft 3840 x 2160 pixels.
- Bij 2160p is het aantal rijen pixels naamgevend.
4K Cinema of 4K-DCI = 4096 x 2160 pixels = 8,8 MP
Oorspronkelijk staat 4K in de filmwereld (DCI) voor 4096 x 2160 pixels (1.9:1). Dit is dus nog een reep in de breedte erbij ten opzicht van 2160p (rode vlak). Omdat deze 4K definitie in de buurt komt van 4 x Full HD (= 2160p) wordt deze tegenwoordig toch vaak gebruikt als 4K. Dit zorgt weleens voor verwarring maar is waarschijnlijk niet meer te stoppen gezien de meeste fabrikanten de 2160p apparatuur aanduiden met 4K.
- Bij 4K is het aantal pixel kolommen naamgevend.
4k of 4K
In het Nederlands betekent een eenheid met een kleine letter het duizendvoudige (bv kg = 1000 gram). In die zin is 4k, met een kleine k, de juiste notatie. Internationaal gezien wordt 4K gebruikt, en zal dus ook zo op de Nederlandse hardware terecht komen. Deze site gebruikt daarom ook ‘4K’.
Het verschil tussen 4K-UHD en 4K-DCI in testbeelden:
Testbeeld 4K Ultra HD
3840 x 2160 pixels – 16:9
Testbeeld 4K Cinema
4096 x 2160 pixels – 1,9:1
Waarom geeft Blu-ray 1080p meestal beter beeld dan youtube 4K?
- Dit komt omdat de bitrate van Youtube een stuk lager ligt. Full HD op Blu-ray formaat wordt minder gecomprimeerd en geeft daarom vaak betere resultaten.
Voorbeelden 4K bitrates per format:
- Youtube 1080p = 6Mbps
- Blu-ray 1080p = 40Mbps
- Youtube 4K = 15Mbps
- 4K Netflix = 15Mbps, aanbevolen internetsnelheid 25Mbps
- Apple TV 4K = 29 Mbps
- 4K Ultra HD Blu-ray = 82 Mbps, 108 Mbps of 128 Mbps
Alle streamingdiensten gebruiken de nieuwe H.265 codec waarmee 60% efficiënter wordt gestreamd dan de klassieke H.264 codec.
Aanbevolen bitrates voor het uploaden naar Youtube lopen op tot 66-85 Mbps voor 4K 60fps HDR.
Ultra HD & HDR
HDR
‘High Dynamic Range’ is een aanvullende standaard op de 4K resolutie voor beeldkwaliteit. Strikt genomen beschrijft het een groter bereik in helderheid; feller wit en zwartwaarden met meer detail. Zo worden bijvoorbeeld reflecties van de zon in water, of donkere scenes, veel beter weergegeven. Ter ondersteuning van deze hoge dynamische range wordt standaard gebruik gemaakt van een kleurdiepte met meer capaciteit: minimaal 10-bit i.p.v. 8-bit, én op een breder kleurenpalet.
10-bit kleurdiepte
Standaard werd alles opgenomen in 8-bit kleurdiepte. Voor rood, groen en blauw zijn er dan 256 kleurniveau’s mogelijk wat resulteert in de weergave van maximaal 16,8 miljoen kleurniveau’s. Met 10-bit kleurdiepte worden er per kleur 1024 niveaus opgenomen wat resulteert in een totaal van een 1,07 miljard verschillende kleuren. Hierdoor wordt het mogelijk om bij graduele kleurovergangen perfecte gradients weer te geven.
Breder kleurenspectrum
Het kleuren gamut van ‘standard dynamic range’, meestal Rec.709, beschrijft 35,7% van de kleurengevoeligheid van het menselijk oog. HDR wordt gebruikt met Rec.2020 dat maarliefst 75,8% kan behalen.
Ultra HD Premium
Vanwege de verschillende standaarden rondom Ultra HD & HDR is er een label Ultra HD Premium bedacht wat een garantie biedt voor minimale ondersteuning op verschillende aspecten:
- HDR: Minimaal 0,05 – 1.000 ‘nits’ of 0,0005 – 540 ‘nits’ lichtopbrengst.
- Kleurenspectrum: Rec.2020 met minimaal 90% P3.
- Kleurdiepte: Minimaal 10-bit.
- Resolutie: minimaal 3840 x 2160.
Verschillende HDR signalen
Er zijn verschillende beeldsignalen met HDR metadata ondersteuning in gebruik.
HDR10
- 10-bit kleurdiepte
- Open standaard
Dolby Vision
- Tot 12-bit kleurdiepte
- Dynamische metadata per scène of frame
- Maximaal 10.000 cd/m2 helderheid
- Licentiekosten, daarom niet in gebruik door alle fabrikanten
HDR10+
- Tot 12-bit kleurdiepte
- Dynamische metadata per scène of frame
- Maximaal 10.000 cd/m2 helderheid
- Royalty free alternatief voor Dolby Vision
HLG (Hybrid Log Gamma)
- Gemaakt voor tv/streaming
- Combineert SDR & HDR beelden in één signaal en kan door SDR en HDR schermen worden weergegeven. Deze backwards compatibiliteit met SDR bestaat omdat de gamma curve pas buiten het normale bereik logaritmisch wordt.
- Het grote nadeel van HLG is dat er daardoor in de donkere scènes geen verschil is met SDR.
- Maximaal 1.000-nit helderheid
Uitgebreide info 4K-UHD:
- https://en.wikipedia.org/wiki/4K_resolution
- https://en.wikipedia.org/wiki/2160p
- https://en.wikipedia.org/wiki/Ultra-high-definition_television