Nu films en series eindelijk goed verkrijgbaar zijn in de 4K resolutie (4x Full HD) rijst de vraag of we ook kunnen gamen in 4K. Dit is eigenlijk nog een enorme stap verder, immers, een render van een ‘huidige generatie’-game is veel zwaarder dan een beeld uit een filmbron. Gamen in 4K (Ultra HD) staat daarom nog in de kinderschoenen maar met de laatste series videokaarten van Nvidia wordt het steeds toegankelijker, zo zijn voor de PC nu framerates van 100fps steeds beter te halen.
Videokaarten
GTX 30 series
Vanaf september 2020 zijn de nieuwe generatie grafische kaarten van Nvidia beschikbaar. Dankzij de nieuwe 8nm architectuur (‘Ampere’) zijn deze kaarten circa twee keer zo snel en energiezuinig als de voorgaande GTX 20 series (12nm).
De modellen uit de nieuwe serie zijn voorzien van HDMI 2.1, DisplayPort 1.4a en live raytracing.
RTX 20 series
De vorige generatie GTX 20 kaarten zijn sinds september 2018 beschikbaar. Deze zijn ontwikkeld op basis van de Turing architectuur met voor het eerst Live ray tracing en AI enhanced rendering.
Framerates zijn over het algemeen 1,5x sneller dan hun equivalent uit de GTX 10 series. Dat bekent dat framerates van ruim boven de 60fps in 4K voor het eerst echt goed te behalen zijn.
Zie ook:
- Coolblue – Alle kaarten uit GTX 10 serie
- Coolblue – Alle kaarten uit RTX 20 serie
- Coolblue – Alle kaarten uit RTX 30 serie
- nvidia.com/en-us/geforce/10-series/
- nvidia.com/en-us/geforce/20-series/
- https://gpu.userbenchmark.com/ Framerates van verschillende games en kaarten vergelijken
4K gaming monitoren
Om te kunnen gamen in 4K moet je uiteraard ook beschikken over een Ultra HD beeldscherm. Om het effect van de Ultra HD resolutie echt te kunnen zien wordt aanbevolen om een scherm van minimaal 27″ inch te nemen.
Je kunt met Ultra HD resolutie gamen op een UHD monitor of UHD TV. Let er op dat de veel gebruikte HDMI 1.4 standaard slechts 30 fps (30 Hz) aankan. Dit is goed voor het bekijken van 4K films (meestal 24fps) maar voor gamen is dit veel te weinig. Vanaf HDMI 2.0 zit je daarom goed (60 Hz). Met HDMI 2.1 is 4K in 120Hz mogelijk.
Bij de meeste high-end videokaarten en monitoren wordt aansluiting via DisplayPort als standaard gebruikt. In principe zijn DisplayPort kabels future proof.
- Type DisplayPort 1.2 kan 4K aan op 60 Hz.
- Type DisplayPort 1.4 gaat tot maximaal 120Hz, of 144Hz met compressie.
Om tearing op een 4K monitor tijdens het gamen zo veel mogelijk tegen te gaan zijn er technieken ontwikkeld waarbij de refreshrate dynamisch gelijkgeschakeld wordt aan de outputcapacitiet van de videokaart. Zo is er Nvidia’s “G-sync“, dat alleen wordt ondersteund over DisplayPort. En het alternatief van AMD “Freesync” dat ook kan werken met HDMI.
Zie ook:
Consoles en 4K gaming
PS5 & Xbox Series X
Sinds november 2020 zijn de nieuwe generatie consoles van Microsoft & Sony op de markt.
De Playstation 5 en Xbox Series X richten zich op gaming resoluties in 4K tot 120fps, en zijn beide voorzien van een 4K Ultra HD Blu-ray speler en HDMI 2.1 aansluiting.
Verschillen
Op papier is de nieuwe Xbox Series X met 12,15 teraflops GPU rekenkracht het krachtigste model. De Playstation 5 volgt met 10,2 teraflops.
Ter vergelijking de vorige Xbox One S voorziet in 6 teraflops rekenkracht en de Playstation 4 Pro 4,2 teraflops.
Alleen de Xbox Series X voorziet in Dolby vision ondersteuning. Deze HDR standaard biedt ruimte aan dynamische metadata voor optimale weergave van HDR beelden en aan 12bit kleurdiepte vs HDR10 met 10bit in de PS5. (70 miljard kleuren vs 1 miljard kleuren).
Variabele framerate
Dankzij de Variable Refresh Rate (VRR of HDMI VRR) in de HMDI 2.1 standaard worden beelden nog sneller doorgegeven wanneer de TV dit ondersteund. Aanvankelijk was aangekondigd dat alleen de nieuwe Xbox hieraan ondersteuning zou bieden maar de PS5 zal dit d.m.v. een firmware update in 2021 ook kunnen.
Xbox series S
De nieuwe Xbox series S is de budget variant en richt zich op game resoluties tot 1440p en voorziet in slechts 4 teraflops rekenkracht.
Vorige generatie
De vorige generatie consoles zoals de Xbox One X en Playstation 4 Pro kunnen games in 4K renderen/upscalen. De Playstation 4 Pro kan echter geen 4K Ultra HD Blu-ray afspelen, de Xbox One X & S wel.
Cloud gaming – Google Stadia
Vanaf november 2019 biedt Google de nieuwe gaming clouddienst “Stadia” aan. Door het grafische gedeelte op afstand te renderen in een serverpark belooft dit platform met minimale hardware een game ervaring te bieden met 4K@60fps.
Je kunt deze dienst in principe gebruiken op alle apparaten waar Youtube ook op werkt. Ook kun je zo eenvoudig je non-smart TV/beamer omtoveren in een 4K console door Stadia via een Chromecast Ultra te gebruiken.
